09/12/2020 Een contract sluiten met iemand die zich verward gedraagt?

Een rechter oordeelde onlangs dat een huurcontract dat een verhuurder sloot met iemand die ‘wilsonbekwaam’ was door een psychische stoornis, nietig was. Hoe reageert u het best als een kandidaat-koper of -huurder zich vreemd gedraagt?

U stelt vast dat een tegenpartij in een nog af te sluiten contract (van koop of huur bv.) soms vreemd reageert of een psychisch verwarde indruk nalaat. Mag u dan nog wel handelen met deze persoon?

Wat was er gebeurd?

Een verhuurder had een woninghuurcontract gesloten met iemand met een bipolaire stoornis zonder enig ziekte-inzicht. Dit huurcontract werd enkele maanden vóór de aanstelling van de bewindvoerder ondertekend. Hoewel die persoon maar een beperkt inkomen had, had hij een pand gehuurd met een veel te hoge huurprijs. Nadien vecht de bewindvoerder dit contract aan.

Wat zei de rechter?

Omdat een medisch verslag aangetoond had dat de oorzaak van de beschermingstoestand al bestond op het moment van het sluiten van de huurovereenkomst én omdat de beschermde persoon hierdoor een ernstig nadeel ondervond, werd deze huurovereenkomst door de rechter (vred. Genk, 25.02.2020) nietig verklaard. Er moest wel een zgn. bezettingsvergoeding betaald worden zolang de sleutel in handen van de beschermde persoon bleef. Daardoor bleef de schade voor de verhuurder wel nog beperkt.

Hoe voorkomt u problemen?

Wie mag er geen contracten sluiten? Het is natuurlijk niet omdat iemand mentaal of fysiek beperkt(er) is, dat die persoon geen contracten mag sluiten. Iedereen wordt geacht wilsbekwaam te zijn, tenzij het tegendeel bewezen wordt (door bv. een medisch attest). De regel is: iedere meerderjarige persooon is handelingsbekwaam om contracten te sluiten, tenzij men onder een beschermingsstatuut valt.

Bewindvoerder aangesteld. Een handelingsonbekwame persoon mag, om hem te beschermen, bepaalde handelingen volgens de wet niet (zelf) stellen. Die moeten dan uitgevoerd worden door een bewindvoering. Deze bewindvoerder wordt op verzoek aangesteld door de vrederechter. U kunt van deze aanstelling een kopie opvragen. De bewindvoerder zal dan in plaats van de handelingsonbekwame persoon het contract moeten ondertekenen. De bewindvoering kan toegepast worden voor alle meerderjarige kwetsbare personen, ongeacht of de oorzaak ligt in een (verstandelijke) handicap of dementie, ongeval, ziekte of verspilzucht.

Goed om te weten. Voor bepaalde handelingen (bv. aan- en verkoop van een onroerend goed) zal de bewindvoerder bijkomend een bijzondere machtiging nodig hebben van de vrederechter. Dit laatste is niet nodig voor het aangaan van een huurovereenkomst van een onroerend goed voor maximaal negen jaar.

Hoe weet u wie daaronder valt? Iedere benoeming van een bewindvoerder wordt bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad ( http://www.ejustice.just.fgov.be/doc/rech_n.htm ). U kunt eventueel de naam van de persoon ingeven als zoekterm. De publiciteit in het Belgisch Staatsblad dient als een waarschuwing om geen contracten te sluiten met een beschermde persoon. Doet u dat toch, dan kunnen die ongeldig verklaard worden.

Wat als u twijfelt? Ook als er nog geen bewindvoerder aangesteld is – zoals in deze zaak – kunnen bepaalde handelingen immers ongeldig verklaard worden. In geval van twijfel kunt u een medisch attest vragen om zeker te zijn dat de persoon wilsbekwaam is.